Nawozy azotowe są niezbędnym elementem współczesnej produkcji rolnej. Na profesjonalnym poziomie nie można sobie nawet wyobrazić rezygnacji z tych preparatów, które wspierają wzrost i rozwój roślin, uzupełniając niedobory kluczowego składnika pokarmowego. Nie oznacza to natomiast, że można stosować nawozy azotowe bez żadnych ograniczeń. Niewłaściwe nawożenie może prowadzić do szeregu negatywnych skutków zarówno dla roślin, jak i dla środowiska. W tym artykule przybliżamy podstawowe błędy w stosowaniu nawozów azotowych, których należy koniecznie unikać.

Nadmierne nawożenie

Choć azot jest niezbędny dla prawidłowego rozwoju roślin uprawnych, to jego nadmiar może spowodować zbyt szybki wzrost, a tym samym osłabienie systemu korzeniowego. W efekcie rośliny będą bardziej podatne na suszę i choroby.

Nadmierne nawożenie niesie ze sobą również poważne konsekwencje dla środowiska. Zbyt duża ilość azotu może być wypłukiwana do wód gruntowych, a stąd już tylko krok do zanieczyszczenia cieków i zbiorników wodnych, co może mieć fatalny wpływ na życie w rzekach czy jeziorach.

Niewłaściwy czas aplikacji

Częstym błędem popełnianym przez niedoświadczonych rolników jest stosowanie nawozów azotowych w nieodpowiednim czasie, np. tuż pod koniec sezonu wegetacyjnego. Innym przykładem jest nawożenie preparatami azotowymi w czasie opadów deszczu, na zmarzniętą czy przykrytą śniegiem glebę, co zwiększa ryzyko wypłukiwania azotu do wód gruntowych.

Stosowanie nawozów azotowych w niewłaściwej formie

Należy pamiętać, że azot może być różnie przyswajany przez rośliny, w zależności od tego, w jakiej formie go podajemy. Jedne rośliny wymagają długiego uwalniania azotu, inne natomiast pobierają go szybciej, co wymaga dobrania odpowiedniego produktu nawozowego do konkretnej uprawy.

Rezygnacja z badań gleby

Wciąż nie brakuje rolników, którzy uważają badania gleby za niepotrzebne zawracanie głowy. Takie podejście jest z gruntu błędne i stanowi główną przyczynę nadmiernego użycia nawozów azotowych w Polsce.

Badania gleby pozwalają nie tylko ustalić rzeczywiste niedobory azotu i na tej podstawie określić dawkowanie nawozu, ale także poznać pH gleby, które wpływa na dostępność azotu dla roślin. Przypominamy, że kwaśne lub zasadowe środowisko ogranicza wchłanianie azotu, stąd wskazane jest tutaj sięganie po nawozy z dodatkiem wapnia lub wcześniejsze przeprowadzenie zabiegu wapnowania gleby.

Zbytnie skupienie na nawozach azotowych

Nawozy azotowe stanowią i jeszcze długo będą stanowić fundament procesu uzupełniania niedoborów żywieniowych roślin uprawnych. Nie możemy natomiast ignorować zapotrzebowania na pozostałe składniki pokarmowe, w tym makro- i mikroelementy, takie jak: fosfor, potas, magnez, siarka czy bor.

Ewentualne niedobory tych składników mogą wykazać wspomniane już badania gleby, które są podstawą do ustalenia planu nawożenia na danym stanowisku.

Unikając omówionych błędów można wdrożyć w gospodarstwie zrównoważone praktyki nawożenia, co przyczyni się do efektywniejszego wykorzystania nawozów azotowych, a także przyniesie korzyści ekonomiczne i ekologiczne.